مگر کلاس درس، مجلس روضه است که من بگویم و شما گوش بدهید؟

چ, 08/11/1390 - 11:39
مگر کلاس درس، مجلس روضه است که من بگویم و شما گوش بدهید؟

سایت جماران بخشی از خاطرات مرحوم آیت الله عمیدزنجانی در باره امام خمینی را منتشر کرد.در این خاطرات آمده است:

*هنگامی که در سال 38 در درس امام حضور پیدا کردم، مقداری از درسهای خارج بعضی از استادان قم را دیده بودم و مدتی هم در درس مرحوم آیت الله بروجردی شرکت می کردم، ولی درس امام حالتی دیگر داشت و از جذابیت خاصی برخوردار بود. برای کسانی مثل من، با یکبار حضور در درس امام، موجب می شد که امام را به عنوان استاد خاص برگزینیم.درس آن حضرت را به دو جهت، درس اصلی خود قرار دادم؛ اولا با چند درس خارج آشنایی پیدا کرده و بهترین را برگزیده بودم.ثانیا درسی بود که حتی در زمان مرحوم آیت الله بروجردی درس ممتاز حوزه علمیه بود و در حقیقت درس رسمی حوزه علمیه قم و جایی بود که همه فضلا در آنجا جمع بودند. شاید نمی شد کسی را پیدا کرد که به نیت و انگیزه ای غیر از تحصیل، در درس امام شرکت کرده باشد.

 

*در مدتی که من در قم در خدمتشان بودم و یا زمانی که ایشان در نجف اشرف بودند که تا سال 47 من در خدمتشان و پای درس ایشان بودم، یکی از نکات برجسته درس این بود که سعی می کردند مطلب را خوب دریابند. یعنی قبل از اینکه مطلب را خوب دریابند، درباره آن بحث و بررسی نمی کردند. سخن از هرکه بود، امام خوب دقت می کردند تا بدانند مقصود گوینده چیست- من در حدیثی خوانده ام که این خصلت،از اخصوصیات اخلاقی پیامبر اکرم(ص) بود که با آن متانت و دقت نظر و علم غیبی که حضرت داشت، وقتی به سخنان دیگران گوش می داد، خوب گوش می داد.و گاه می شد که بنا بر بعضی از روایات ، به طرف مقابل امر می فرمود که حرفش را تکرار کند تا پیامبر اکرم(ص) خاطر جع شود مطلب او را دریافته است. این خصلت را من در درسشان و هم در برخوردهای معمولی در امام دیده ام.وقتی شخصی می خواست مطلبی را خدمت ایشان بگوید، با کمال دقت و با حواس کامل گوش می دادند. چون بسیاری از مفاسد از همین جا ناشی می شود که وقتی حرفی را به انسان می گویند، حواس انسان پرت می شود و یا دقت نکند و حرف طرف را طور دیگری برداشت کند. به این ترتیب خواه ناخواه در مورد آن،طور دیگری قضاوت خواهد کرد و نهایتا برداشت او اشتباه خواهد بود

 

*یکی از ابعادی که امام در نجف مطرح کردند و برای حوزه نجف تازگی داشت، انتقاد در فقه بود.معمولا در نجف شخصیت ها ارزش عمده ای داشتند؛ یعنی اول مساله شاخص بودن مطرح بود و بعد نوبت می رسید به ادله، ولی امام این سد را شکستند.ایشان سعی می کردند طلبه طوری بار بیاید که محقق باشد و عظمت گوینده چشم او را نگیرد و ذهن او را از خلاقیت و ابتکار باز ندارد.لذا بسیاری از شاگردان امام با این خصلت رشد کردند.

 

*بسیاری از فضلا فقط به این نیت به درس امام می آمدند که بتوانند خودشان را از چهارچوبهای تقلید بیرون بیاورند، چون در درس امام، طلبه نقاد و محقق بار می آمد.گاه می شد امام نظریاتی از بزرگان مطرح می کردند؛ بزرگانی که اسمشان کافی است که انسان بی چون چرا حرفشان را بپذیرد، لکن امام گاه تا یازده اشکال به سخنان آنها وارد می کردند. البته ما اساتیدی نیز داشتیم که طلاب را جامدبار می آوردند. ولی امام سعی داشت کسانی که در درس ایشان شرکت می کردند با روح نقد آشنا باشند.گاه می شد درس یک ساعت که طول کشید وکسی ایراد و اشکالی نمی کرد، خود امام می فرمودند:«مجلس روضه که نیست من بگویم شما گوش بدهید.بالاخره شما هم هستید، لااقل بودن خودتان را در اینجا اعلان کنید که غیر از من هم کسی اینجا هست».

 

*بسیاری از فضلا تعجب می کردند که امام سخن آنها را با دقت گوش می دهند و جواب می دهند.در صورتی که در بعضی از درسهایی که ما حضور پیدا کردیم هیچکس حق سئوال نداشت، به بهانه اینکه وقت درس، مشترک و مال همه است، کسی نمی توانست ایراد و اشکالی را مطرح بکند.

 

*آداب معاشرت ایشان با شاگردان بسیار متین و تشویق آمیز بود.سعی داشتند شخصیت علمی و اتکاء به نفس را در استنباط علمی در شاگردان خود ایجاد کنند.در محبتهای امام نسبت به شاگردانش صداقت و رقت و رافت خاصی دیده می شد که بیش از حد انجام وظیفه و با رعایت آداب و احترامات لازم بود.

 

*از خصوصیات درسی حضرت امام که بر جذابیت درس ایشان می افزود، تذکرات اخلاقی ای بود که گاه به مناسبتهایی در موقع شروع درس و یا در ایامی که منجر به تعطیلات می شد، می فرمودند.بخشی از درس و گاه تمام آن به این تذکرات اختصاص یافت.این تذکرات،تاثیرات وصف ناپذیر و بسیار عمیقی در طلبه ها می گذاشت. در آن دقایق، سکوت معنی داری بر جلسه درس حاکم می شد و جذبه خاص عرفانی امام، چون آهن ربا، دلها را می ربود و خود حکایت از نیاز شدید طلبه ها به اینگونه ارشادها می کرد.گاه این تذکرات آنچنان نافذ و موثر واقع می شد که بعضیها در درس امام به گریه می افتادند .

دیدگاه ها

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

افزودن دیدگاه جدید

Restricted HTML

  • تگ‌های HTML مجاز: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.