ساخت فيلم ظهور نزديك است ، به كدام ضرورت ؟ /حجه الاسلام  علی اکبر دلدار

مدتي است فيلم مستندي پيرامون علائم ظهور با عنوان ظهور نزديك است تكثير و بين مردم توزيع شده است .
اين فيلم كه ضمن بررسي و شرح روايات مربوط به علائم ظهور ، آنها را با حوادث روز و شخصيت هاي اثر گذار در جبهه حق و كفر تطبيق داده است ، با انتقاد شديد بسياري از كارشناسان ديني خصوصاً فعالان در حوزه مهدويت ، روبرو شده است .
بارزترين مخالفت و انتقاد مربوط به مركز تخصصي مهدويت حوزه علميه قم مي باشد كه آن را بر اساس رد روايات، مردود اعلام كرد .
البته عده اي هم بر اساس همان معيار يعني روايات از اين فيلم دفاع كردند . اين جدال ها در حالي است كه مردم متأثر از اعتقاد راسخ به مسأله مهدويت و ايمان به حتمي بودن ظهور امام (عج) غالباً آن را ملاحظه نموده اند و اكنون مي شنوند كه اين كليپ مردود اعلام مي گردد .
نفس اين اتفاق كه عده اي مومن يك اثر را پيرامون موضوعي ديني، تهيه و ارائه دهند و سپس توسط مراكز تخصصي مردود اعلام گردد، توابع منفي در پي دارد . اما توابع منفي توزيع اين آثار بدون ضرورت شرعي و عقلي و احتمال خطا آنقدر زياد است كه جدال ها (كه ضرورتاً بايد براي دفع آثار زيانبار اعتقادي در مقام حكم ثانوي صورت پذيرد) در مقابل آن چيزي نخواهد بود .
اما در مقام استدلال براي عدم جواز انتشار اين اثر به چند نكته مهم بايد توجه نمود :
1- موضوع علائم ظهور كه در اين مستند مطرح شده از دو جنبه قابل بحث است كه براي نقد منصفانه مي بايست تفكيك صورت گيرد .
اول : محتواي روايات كه دستمايه اصلي این اثر است .
دوم : تطبيق روايات با حوادث روز و شخصيتها .
و اما موضوع محتواي روايات امري بسي دقيق و قابل دقت است كه متخصصين شناخت روايات اسلامي و علماي اسلام در طول حيات خود، رشته اي جداگانه براي آن ابداع نموده اند .
اگر مردود بودن روايات به اثبات برسد ، همه مباحث پيرامون آن نيز مورد اشكال جدي قرا خواهد گرفت .
ولي موضوع تطبيق آنها با حوادث روز و شخصيت ها با فرض صحت روايات ، خود دليل محكمي است جداگانه كه بر اساس آن ، ساختن چنين فيلمي نه از نظر محتواي خبري ، بلكه از نظر تطبيق جزمي آن با مسائل روز، منافات داشتن با فلسفه انتظار و عدم رعايت شرايط ذهني و روحي مردم، نه تنها ضروري نيست بلكه كاري اشتباه است .كه دليل آن در بندهاي بعدي ذكر خواهد شد .
2- در روايات مربوطه ، هر گونه تعيين وقت براي ظهور امام زمان (عج) و يا اخبار به زمان ظهور، نفي و عاملان آن به دروغ گويي متهم هستند (( كذب الوقاتون .)) اصول کافی ج. 2 ص 191
سوژه ي مورد بحث به 2 دليل منجر به توقيف مي شود :
الف : مردم و عوام الناس كه بعضاً عاجز از تحليل علمي هستند نزديك بودن ظهور را با معناي عرفيش معنا مي كنند و فضاي عمومي جامعه، اين تلقي را ايجاد مي كند كه ظهور امام زمان (عج) ده سال يا بيست سال آينده و شايد در زماني كمتر اتفاق خواهد افتاد .
ب : نزديك بودن ظهور به معناي دقيق عرفي كه قطعاً دروغ است مثل تعيين وقت مسافرت ، كاشت گندم، شروع زمستان و ... اما به معناي مصطلح آن در ادبيات ديني كه زماني طولاني را در بر مي گيرد نيز دروغ است يعنی (كذب الوقاتون) . لذا اگر گفته مي شود امام زمان (عج) در اواخر قرن 22 ظهور مي كند ، تعيين وقت و دروغ گويي حساب مي شود .
3- لفظي كه معناي قرب زماني (نزديك بودن ظهور) را مي رساند به معناي عرفي و محاسبات دقيق زندگي و مديريت انسانها در جامعه نيست .كما اينكه 1400 سال پيش از نزديك بودن قيامت در قرآن خبر داد، شده است ( اقتربت السّاعة في غفلةٍ معرضون ) ، قيامت نزديك شد و ... انبياء /1 .
بلكه به مثابه ي( كل ما آتٍ قريب ( يعني چون حتماً واقع خواهد شد پس بعيد نيست است .
بنابراين اگر هم در كلمات بزرگان از علما لفظ نزديك بودن ظهور بكار رفته است قطعاً به معناي تعيين وقت نخواهد بود .
4- بر اساس رسالت مومنان مبني بر انتظار به عنوان( بهترين عبارت ) زمان عملكرد مومنان نسبت به وقت ظهور ، تأثيري در انجام وظيفه ي آنان نخواهد داشت . زيرا چه بداند يك ساعت ديگر امام (عج) ظهور مي كند و چه بداند 30 سال ديگر و چه اصلاً نداند و يا بداند هرگز در حيات خود او را درك نخواهد كرد ، براي او فرقي نخواهد داشت ، بنابراين در كارهاي فرهنگي و پژوهشي و يا آموزش پيرامون امام زمان(عج) اولويت با پرورش منتظران واقعي خواهد بود نه كشف زمان ظهور .
در اين جا اين نكته را هم بايد افزود كه تعيين وقت با فلسفه غيبت (امتحان مومنان)سازگاري ندارد و بسياري نيز در انجام وظيفه خود سست خواهند شد .
5 - اگر آن چه پيش بيني شده و مردم را متوقع ظهور زودهنگام امام نموده ، اتفاق نيفتد ، چه آثار زيانباري در اذهان مردم پيرامون مسئله مهدويت و ظهور منجي خواهد داشت .
آيا غير از اين است كه در طول تاريخ حيات شيعه زماني گذشته كه مردم تصور نموده اند زمان ظهور فرا رسيده و به دنبال اين توقع ، عده اي هم خود را مهدي موعود ناميده اند ؟
6- شايد سوال شود كه اخبار مربوط به علائم ظهور به چه منظور صارد شده اند؟ جواب مي دهيم 3 اثر ترتيبي بر ذكر اين اخبار و اعتقاد به آنها، مترتب است :
1- ايجاد اميد در دل مومنان و يقين به پيروزي ايمان و اهل آن و ظهور حتمي و قطعي منجي . مومنان ولو اینکه بدانند خودشان آن زمان را درك نخواهند كرد اما براي تشكيل سريع تر آن حكومت همت خواهند گماشت .
2- ايجاد رعب و اضطراب در دل دشمنان كه موجب شكست آنها خواهد شد. كما اينكه امروز آمريكاييها در عراق، عربستان و يمن در تعقيب امام زمان (عج) هستند .
3- ايجاد تولي و تبري در رفتار شيعيان. زيرا وقتي احوال دشمنان امام و يا فدائيان آن حضرت بيان مي شود ، مومنان خود را از اخلاق دشمنان دور و با رفتار فدائيان تطبيق مي دهند .
نكته پاياني : قطعاً همه روايات مورد استناد در اين فيلم مردود نيستند چرا كه از منابع معتبر حديثي استخراج گرديده اند و بحث و بررسي روايات مجال وسيع و نظر اصحاب فن را مي طلبد اما از آن جا كه با فرض صحت روايات هم حكم مردود بودن فيلم ثابت است به موارد مذكور اكتفا مي گردد .