توجه به معاد و لحظات مرگ و انتقال از این جهان به عالم برزخ در تنبه روحی انسان‌ها بسیار موثر است.
حضرت امیرالمومنین (ع) طی روایتی ماجرای انتقال از دنیا به آخرت را بیان نموده‌‌اند.
حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمودند: وقتي كسی از دنیا می‌رود آخرين روز از روزهاي دنياي او و اوّلين روز از روزهاي آخرت اوست، سه چيز براي او مجسّم مي گردد: مال، فرزندان و عمل او.
سپس متوجه مال می‌شود و مي گويد: به خدا سوگند من براي جمع‌آوري تو بسيار حريص بودم و نسبت به از دست دادن و رها نمودن تو بسيار بخيل؛ حال در اين هنگامِ تنگدستي و بيچارگي تو براي من چه می‌کنی
مال در جواب مي گويد؛ فقط كفن خود را از من مي‌تواني دريافت كني.
سپس به فرزندان خود مي گويد: سوگند بخدا من نسبت به شما بسيار دوست بودم، در هر حال محافظ شما بودم تا گزند و ناراحتي بر شما وارد نشود ؛ اكنون در اين موقع خطير چه كاري از شما برای من ساخته است؟
آنها در پاسخ مي گويند: ما تو را بسوي قبر مي‌بريم و به خاک می‌سپاریم.
سپس نظر به أعمال صالحه و حسناتي كه انجام داده می‌کند و مي گويد: من نسبت برای بجا آوردن شما بسيار بي‌رغبت بودم و شما براي من بسيار سنگين بوديد؛ امروز از شما براي نجات من چه كاري ساخته است؟
عمل در پاسخ مي گويد: من رفيق تو و قرين تو هستم، در ميان قبر و در روز حشر از تو دور نمي‌شوم تا هر دو در پيشگاه حضرت پروردگار حاضر شويم.
اگر میت در حال احتضار و سكرات مرگ، مطيع و وليّ خدا باشد، كسي نزد او مي‌آيد كه از تمام مردم بويش معطّرتر و منظرش زيباتر و لباسش فاخرتر است، به محتضر نوید می‌دهد: ترا به نسيم‌هاي جان‌فزا كه از جانب خدا مي‌وزد و گلهاي خوشبو و بهشت پر نعمت بشارت باد ؛ به عافيت وارد شدي ، قدمت مبارك باد، خوش آمدي!
آن شخص می پرسد : تو كيستي؟
در پاسخ مي گويد: من عمل نيكوي تو هستم كه از دنيا به سوي بهشت مي‌آيم.
*سئوال نکیر و منکر از ولی خدا و عدو خدا
وقتي میت را وارد در قبر مي‌كنند، دو ملك نزد او مي‌آيند و از عقائد و كردار او پرس و جو می کنند ، ؛ ولی در حالی به او نزديك مي شوند كه موهاي بلند خود را به زمين مي‌كشند و زمين را با دندان‌هاي نيشِ خود مي‌كَنند و شخم مي‌كنند، و صداي آنها چنان مهيب و زننده است كه گوئي صداي غرّش تند و شديد آسمان است، و چشمان آنان چنان دهشت انگيز و وحشت‌آور است كه گوئي مانند برقِ زنندة ابرهاي سياه آسمان است.
آن دو مي‌پرسند: پروردگار تو كيست؟ و پيغمبر تو كيست؟ و دين تو چيست؟ و امام تو كيست؟
او در جواب ميگويد: پروردگار من الله است خداي واحد، و محمّد پيامبر من است، و دين من اسلام است، و عليّ بن أبي‌طالب و ائمّه صلوات الله عليهم امامان من هستند.
آنها ميگويند: خداوند ثابت بدارد ترا به آنچه موجب خشنودي و محبّت توست؛ و اين گفتار مصداق فرموده خداوند است که ميفرمايد: «ثابت و برقرار مي‌دارد خداوند كساني را كه ايمان آورده‌اند به گفتار ثابت در دنيا و آخرت.»
سپس تا جائي كه شعاع چشم او برسد و نور ديدگان او بدآنجا راه يابد، قبر او را توسعه ميدهند. و دري از بهشت به روي او باز مي‌كنند؛ و به او ميگويند: به خوابِ خوش بخواب، با چشم‌هاي تازه و خنك و شادمان؛ بخواب مانند خوابِ جوان سالم برومند متنعّم؛ و اين گفتار آنان مصداق، گفتار خداست كه ميفرمايد: «بهشتيان در آن هنگام بهترين جايگاه و بهترين استراحتگاه و خوابگاه را خواهند داشت.»
و اگر میت از دشمنان خدا باشد، كسي به نزد او مي‌آيد كه از تمام افراد مردم لباسش زننده‌تر و زشت‌تر و بوي بدنش از همه متعفّن‌تر است؛ به او ميگويد: بشارت باد ترا، به آشاميدني‌هائي كه چون فلزّ گداخته پر حرارت است، و به نزديك شدن و مَسّ كردن آتش دوزخ.
و او نيز كسي را كه او را غسل ميدهد مي‌شناسد، و افرادي را كه جنازة او را ميبرند سوگند ميدهد كه قدري نگهدارند و از بردن خودداري كنند.
پس چون در قبرش وارد گردد، آن دو فرشته مي‌آيند و بندهاي كفن او را مي‌گشايند، و سپس به او ميگويند: پروردگار تو كيست؟ و پيغمبر تو كيست؟ و دين تو چيست؟
او در جواب ميگويد: نمي‌دانم.
آنان ميگويند: ندانستي و در راه هدايت قدم ننهادي؟ و چنان ضربه‌اي به او ميزنند كه تمام جنبندگان غير از جنّ و انس از آن ضربه ميترسند.
سپس خداوند دري از جهنّم به روي او باز ميكند و سپس آن دو ملك به او ميگويند: بخواب به بدترين حالات!
و آن قبر به اندازه‌اي براي او تنگ و داراي فشار است، مثل تنگي و فشاري كه نيزة فرو رفتة در پيكانِ سرِ خود دارد، تا به حدّي كه مغز سر او از ميان ناخن‌ها و گوشتهايش خارج شود، و در اين حال، مارها و عقرب‌ها بر او دست يابند و سائر گزندگان بر او چيره شوند و پيوسته او را بگزند تا وقتيكه خدا او را از قبر خارج كرده و براي حساب و كتاب در صحراي قيامت محشور و مبعوث گرداند؛ او دائماً تمنّا ميكند كه زودتر قيامت برپا گردد، خيال ميكند كه در قيامت عذاب او تخفيف خواهد يافت.»
منبع:
«بحار الانوار» كتاب العدلِ و المعاد، طبع آخوندي، جلد 6، ص 224 تا ص 228 -معادشناسی : جلد دوم علامه سيّد محمّد حسين حسينی طهرانی
دیدگاه ها