نخستین نشست علمی علل پیدایش و گسترش عرفان واره‌ها و راهکارهای مقابله با آن به همت حلقه نقد عرفان‌واره‌های گروه عرفان پژوهشکده حکمت اسلامی برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بسیج طلاب نخستین نشست علمی علل پیدایش و گسترش عرفان واره‌ها و راهکارهای مقابله با آن به همت حلقه نقد عرفان واره‌های گروه عرفان پژوهشکده حکمت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چهارشنبه هفتم دی‌ماه در تالار معرفت پژوهشگاه قم برگزار شد.
در این نشست علمی جمعی از شخصیت‌های برتر علمی در حوزه‌های عرفان و معرفت‌شناسی حضور داشتند و با توجه با این‌که دو دهه است در عرصه تهاجم فرهنگی و جنگ نرم با ظهور و پیدایش معنویت نوپدید و عرفان‌های بدلی در عرصه‌های فکری و فرهنگی مواجه هستیم به تبیین عرفان ناب اسلامی و کارکردهای آن و نقد عرفان‌واره‌ها پرداختند.
پژوهشگران این عرصه در نشست تخصصی علل پیدایش و گسترش عرفان‌واره‌ها، عرفان‌های کاذب چه شبه عرفان‌های شرقی به ویژه عرفان‌های هندویی و چه عرفان‌های غربی مانند کوئیلیو، سرخ پوستی، اکنکار و همچنین شبه عرفان‌هایی چون اشو، سایبابا و رام الله را برای رسیدن به راهکارهای منطقی و اساسی در حوزه‌های مختلف واکاوی و بررسی کردند.
حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در بخشی از این مراسم با بیان این‌که تعبیر معنویت‌واره را تا عرفان‌واره بیشتر می‌پسندد، معنویت را به دو معنای معنویت الهی و سکولار تقسیم کرد و گفت: معنویت‌واره عنوان دقیق‌تری است و معنویت‌های نوپدید را هم شامل می‌شود.
وی رسیدن سالک به قرب الهی و دست‌یابی به نفس مطمئنه را از مهم‌ترین دغدغه معنویت‌های دینی و الهی برشمرد و افزود: معنویت دینی به احساس آرامش توجه دارد و تنها به دنبال ایجاد یک احساس آرامش مطلق نیست، اما معنویت‌های سکولار به دنبال حل بحران‌های روحی و روانی انسان‌ها هستند و سلوک برای رسیدن به مقام توحید را دنبال نمی‌کند.
حجت‌الاسلام علیرضا قائمی‌نیا رییس پژوهشکده حکمت اسلامی از دیگر سخنران‌های این مراسم با بیان این‌که نمی‌خواهد به ماهیت معنویت‌های جدید بپردازد، بلکه تحلیلی را از فرایند شکل‌گیری آن ارایه می‌دهد، به بررسی عرفان راست‌اندیش و عرفان انحرافی پرداخت و وارد کردن این دو را در معنویت‌های جدید در کشف حقیقت عرفان‌واره‌ها مؤثر ندانست.
وی که بین شیطان‌پرستی، صوفیه و معنویت‌های جدید تفاوت قائل بود، اظهار داشت: فرقه‌های قدیمی حسابشان از فرقه‌های نوظهور جدا است و نباید آن را در پرونده معنویت‌های جدید وارد کرد، بلکه باید بررسی شود ماهیت فکری این جریان‌ها چیست و براساس چه مبنایی در جهان جدید شکل گرفته‌اند.
حجت‌الاسلام محمدجواد رودگر، رییس پژوهشکده دین پژوهی و دبیر علمی نخستین نشست بررسی علل پیدایش و گسترش عرفان واره‌ها نیز در بخشی از این مراسم به بیان پیشینه پیدایش معنویت‌های نوظهور پرداخت و خواستار توجه به ابعاد و اضلاع مختلف آن در عرصه‌های تئوریک و ساحت‌های فرهنگی شد.
وی با اشاره به این‌که جریانی معناگرا و شبه عرفانی با عنوان عرفان سرخ‌پوستی در کشور ترویج و کتاب‌های مختلفی از این عرفان به فارسی ترجمه شده است که تأثیرات مختلف آن در میان دانشگاهیان مشاهده می‌شود، گفت: حلقه نقد عرفان‌واره‌ها در تلاش است با تحقیقات عمیق علمی، گفتمان علمی و ادبیات گفتمانی جدید را در این عرصه نهادینه کند.
رییس پژوهشکده دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به تأسیس گروه عرفان پژوهشکده حکمت اسلامی در پژوهشگاه، شناخت محققان و پژوهشگران این عرصه و استفاده از تجربیات و توانمندی‌های علمی تحقیقاتی آنان برای تولید کتاب و مقاله علمی و برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در محافل حوزوی، دانشجویی و دانش‌آموزی را از جمله اهداف آن برشمرد.
وی بر همکاری با مراکز و مؤسسات علمی و فرهنگی برای انجام یک کار بنیادین و ساختاری در این عرصه تأکید کرد و افزود: عرفان‌های کاذب و بدلی محتوای خود را در قالب ادبیات نوآمد و جوان‌پسند با مثال‌ها، قصه‌ها و رویکردهای مختلف رومانتیکی به رشته تحریر در می‌آورند که می‌طلبد برای مقابله با این فعالیت‌های گسترده فکری اساسی صورت گیرد.
گفتنی است، حلقه نقد عرفان واره‌ها در پاییز سال 90 با هدف بررسی علمی آثار و کتب ترجمه شده عرفان واره‌ها و برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی و تهیه و تدوین مقالات علمی در نقد عرفان سکولار و شناسایی محققان این عرصه و تغذیه فکری فرهنگی تشکل‌های دانشجویی تاسیس شده است. /920/پ201/ع
دیدگاه ها