سعودي‌ها با چه توهمي به يمن حمله كردند؟
يديعوت آحارونوت در گزارشي صراحتاً اعلام مي‌كند كه جنگ عربستان سعودي در يمن در راستاي منافع اسرائيل است و منافع مشتركي بين اسرائيل و عربستان سعودي و برخي دولت‌هاي خليج‌فارس وجود
دارد و اين فرصت براي بهره برداري استراتژي حياتي امنيت رژيم اسرائيل به وجود آمده است.
به گزارش پايگاه اينترنتي بسيج طلاب مركز مطالعات عربي المستقبلية در مقاله اي در پايگاه اينترنتي خود به بررسي توهمات حاكمان آل سعود در ماجراجويي هاي خود در يمن پرداخته و نوشت: در محافل
واشنگتن مشخص شده است كه تجاوز عربستان سعودي به يمن از ماهها پيش با همكاري سعودي ها با آمريكا طراحي شده، اما اقدام به اين حمله بر اساس گام هاي فوق العاده در هفته‌هاي اخير با مشورت آمريكايي‌ها و برخي دولت هاي منطقه‌اي آغاز شده است كه رياض مشاركت آنها در ائتلاف به رهبري خود را اعلام كرده است. به ويژه ورود نيروهاي زميني پاكستاني به يمن بعد از تحولات ميداني كه نگراني‌ها در مورد از بين رفتن نيروهاي محلي وابسته به عربستان سعودي براي تقويت جايگاه رئيس‌جمهور سابق يمن را افزايش داد، در دست اقدام بود.
از ديد عربستان سعودي و متحدانش، يمن در مسيري قرار گرفت كه بتواند ركن محوري در درگيري بر ضد اسرائيل باشد، اين اتفاق پس از آن رخ داد كه نظام اخوان المسلمين در خارطوم شكست خورد و ايجاد تسهيلات لجستيك براي ادامه امكان پايداري در فلسطين اشغالي از طريق درياي سرخ متوقف گشت.
تحليلگران ارشد اسرائيلي به مقامات سياسي اين رژيم هشدار دادند كه بايد نگران حوادث يمن باشند، چرا كه عربستان سعودي در يمن شكست خورده و ايران پيروز شده است. روزنامه اسرائيل اليوم واضح‌ترين تحليل را در اين زمينه ارائه داده و مي‌نويسد كه يگان‌هاي كماندويي پاكستان براي حمايت از سعودي‌ها موضع گيري كرده‌اند، چه كسي مي‌تواند تصور كند كه تنگه استراتژيك باب المندب تحت تسلط ايراني‌ها قرار خواهد گرفت؟ روزنامه تايمز آف اسرائيل در اين زمينه واشنگتن را مسئول حوادث نگران كننده در يمن دانسته و هشدار مي‌دهد كه نتايج عمليات نظامي عربستان سعودي احتمالاً سرنوشت ساز نخواهد بود. به نوشته اين روزنامه سرخوردگي عربستان و اردن و مصر از ايران نيست، بلكه در درجه اول مسئوليت آن برعهده واشنگتن است.
آلكس فيشمن تحليلگر نظامي روزنامه صهيونيستي يديعوت آحارونوت در گزارشي صراحتاً اعلام مي‌كند كه جنگ عربستان سعودي در يمن در راستاي منافع اسرائيل است و منافع مشتركي بين اسرائيل و عربستان سعودي و برخي دولت‌هاي خليج‌فارس وجود دارد و اين فرصت براي بهره برداري استراتژي حياتي امنيت رژيم اسرائيل به وجود آمده است. وي تأكيد مي‌كند كه سعودي‌ها در طول هفته‌هاي گذشته براي درگيري با حوثي‌ها آماده بودند و نيروهاي دريايي و زميني خود را با هماهنگي آمريكايي‌ها در طول مرزهاي اين كشور با يمن مستقر كردند.
روزنامه صهيونيستي: جنگ عربستان با يمن همان جنگ صهيونيست‌هاست با شيعيان/ سعودي‌ها با چه توهمي به يمن حمله كردند/
پناه بردن سعودي‌ها به مداخله نظامي مستقيم در يمن خروج اين كشور از روش سنتي در مداخله با قدرت نرم يا مداخله پشت پرده در تحولات منطقه با استفاده از مازاد بودجه خود از ثروت‌هاي نفتي به شمار مي‌رود. خاندان حاكم عربستان سعودي به صورت سنتي در تأمين آن چه كه تهديدي براي امنيت خود مي‌دانست، به آمريكا و دولت‌هاي منطقه‌اي متكي بود و ارتزاق امنيتي را به عنوان وسيله مهمي براي رسيدن به امنيت مورد توجه قرار مي‌داد تا جايي كه نيروهاي پاكستاني و شهروندان ديگر كشورها را به صورت دائمي در اراضي خود مستقر كرده بود. اين عناصر علاوه بر نيروهاي آمريكايي و غربي بود كه همواره در اين كشور حضور داشتند.
حال اين سوال مطرح است كه چه اتفاق تازه‌اي افتاده كه عربستان سعودي تصميم به اتخاذ نقش منطقه‌اي جدي‌تري يا بهتر بگوييم ماجراجويي اينچنيني گرفته است تا بتواند آنچه را كه عقب نشيني نقش آمريكا و دست برداشتن از حضور مستقيم نيروهاي آن در منطقه در جنگ‌هاي افغانستان و عراق ناميده، جبران نمايد. عواملي كه باعث شده واشنگتن به درخواست‌ها و مطالبات متحدانش به ويژه عربستان سعودي براي مداخله نظامي جهت براندازي دولت سوريه پاسخ مثبت ندهد.
روزنامه صهيونيستي: جنگ عربستان با يمن همان جنگ صهيونيست‌هاست با شيعيان/ سعودي‌ها با چه توهمي به يمن حمله كردند/ناچار شدن عربستان سعودي براي اين اقدام بي‌سابقه به معني موارد زير است:
- عربستان سعودي حمله خود را يك اقدام پيش دستانه براي جلوگيري از توقف تسلط و نفوذ گذشته خود در اوضاع يمن مي‌داند و مي‌خواهد امكان تبديل شدن اين كشور به يك دولت مستقل با مواضع و تصميم گيري‌هاي جدا از تمايلات عربستان را از بين ببرد، به ويژه اين كه نيروهايي كه نقش و موقعيت آنها در داخل يمن تقويت شده، مانند حوثي ها از گروه‌هايي هستند كه عمدتاً مواضع و رويكردهاي متناقض با سياست‌هاي عربستان سعودي و غرب دارند.
- مقامات سعودي معتقدند كه نمي‌توانند در صورت بروز چالش‌هاي داخلي يا خارجي تهديد كننده پادشاهي آنها تنها بر مداخله آمريكا يا غرب براي حمايت از بقاي خود در قدرت حساب كنند، به همين علت براي كاستن از اين احتمالات ناگزير به ممانعت از ايجاد هر حاكميت خارج از اراده و همگرايي خود بويژه در كشور مجاور يعني يمن هستند.
- با وجود موفقيت عربستان سعودي در سال‌هاي اخير به ويژه در استفاده از ثروت و منابع تبليغاتي و ابزارهاي خود در ايجاد فتنه‌هاي مذهبي سني - شيعه و تحريك براي تبديل كردن درگيري تاريخي عربي - اسرائيلي به درگيري منفعلانه ايراني –عربي، اما اين كشور در سياست‌هاي كلي خود در منطقه براي ايجاد تنش‌ها و التهابات مذهبي به ويژه در دو عرصه سوريه و عراق شكست خورده است، علاوه بر اينكه تغذيه اين رويكردهاي فرقه‌گرايانه بعد از تبديل شدن داعش به تهديدي پيرامون اين كشور، به سمت خود عربستان سعودي در حال بازگشت است.
- تلاش مأيوسانه عربستان سعودي براي ايجاد ائختلاف علني با رويكردهاي مذهبي متعدد به بهانه خطر روز افزون ايران كه بر اساس محاسبات رياض تا يمن نيز كشيده شده است، به اين معني است كه اين كشور در تلاشي تقريباً نااميدانه به دنبال جمع كردن آخرين فشنگ هاي خود براي نجات موقعيت و هيبت و سياست‌هاي شكست خورده خود در منطقه است و در اين راستا وارد ماجراجويي خطرناكي شده است كه ممكن است درگيري‌ها را براي اولين بار به اراضي اين كشور بكشاند، علاوه بر اينكه ورود به جنگ فرسايشي هزينه بر با يمن نيز بعيد نيست.
- رهبران سعودي نمي‌توانند آثار رواني و مادي تقويت جايگاه منطقه‌اي ايران و متحدانش در اردوگاه محور مقاومت را پس از پيروزي مذاكرات در زمينه برنامه هسته‌اي ايران كاهش داده يا از بين ببرند، شكي نيست كه اين تحول سيگنال‌هايي را براي رياض خواهد فرستاد كه نشانگر تقويت موقعيت نيروهاي مخالف با تجاوز عربستان سعودي به يمن است.
- به نظر مي‌رسد عربستان سعودي از جنگ در يمن به دنبال رسيدن به نقش فرماندهي منطقه است، اين در حالي است كه اين كشور در سال‌هاي گذشته سعي كرده با رشوه‌هاي مالي و ضمن استفاده از پتانسيل اماكن مقدس ديني اين نقش را مصادره كند، اين تلاش‌ها به ويژه در سايه پيچيدگي‌هاي موجود بر سر راه دولت‌هاي منطقه رقيب مانند مصر و تركيه به سهولت محقق نخواهد شد. اين كشور بزودي متوجه خواهد شد كه فقدان نيروهاي ميداني فعال وابسته به رياض در داخل يمن و همچنين عدم آمادگي دولت‌هاي ائتلاف براي ورود به درگيري‌هاي زميني در يمن و همچنين ناتواني اين كشور در استفاده از نيروهاي زميني خود به صورت تأثير گذار و مداوم باعث مي‌شود رياض در بحراني واقعي وارد شود كه در نهايت اين كشور را وادار به عقب‌نشيني خواهد كرد.
از نكات جالب در اين رابطه موضع تشكيلات خودگردان فلسطين در رام الله است كه به صورتي شتاب‌زده حمايت خود از تجاوز عربستان سعودي به بهانه تضمين وحدت اراضي يمن و حمايت از مشروعيت در اين كشور را اعلام كرد. نبيل ابو ردينه سخنگوي رياست تشكيلات خودگردان در اين رابطه گفت: طوفان قاطع خاورميانه را وارد مرحله جديد و سرنوشت سازي مي‌كند كه عنوان اصلي آن صف بندي ملي عربي است كه زندگي را به ملت هاي منطقه باز مي گرداند. در طرف مقابل گروه تروريستي القاعده در يمن نيز مداخله خارجي در اين كشور را رد كرده و داعش نيز از ترس كشته شدن عناصر مبارز خود به دست حاميان و تامين كنندگان مالي خود، اين حمله را مردود دانسته است.
روزنامه صهيونيستي: جنگ عربستان با يمن همان جنگ صهيونيست‌هاست با شيعيان/ سعودي‌ها با چه توهمي به يمن حمله كردند/
نقش پشت پرده آمريكا در تجاوز به يمن
دولت آمريكا براي اينكه پس از خارج كردن كادر ديپلماتيك خود از يمن و بيرون بردن نيروهاي ويژه از پايگاه‌هاي اين كشور از سوي رقباي داخلي و متحدان منطقه‌اي به فرار از يمن متهم نشود، گمشده خود را در حمايت از مداخله نظامي عربستان سعودي در اين كشور يافت. اين در حالي بود كه مقامات عربستان از چند ماه پيش به آمريكايي‌ها اصرار مي‌كردند كه اقدام نظامي مشترك در يمن را براي تثبيت حاكميت وابسته به رياض در صنعا آغازكنند. اما بعد از اينكه عربستان سعودي طرح تشكيل ائتلافي از تعدادي از كشورهاي عربي به علاوه پاكستان را در دستور كار قرار داد، آمريكا خود را از زير بار مسئوليت مداخله مستقيم در اين حمله كنار كشيد. دولت اوباما در اين راستا با ارائه كمك‌هاي لجستيك و اطلاعاتي و ايجاد ستاد برنامه‌ريزي مشترك با حضور 12 عضو آمريكايي در رياض موافقت كرد.
محاسبات واشنگتن مبتني بر اين است كه متحد نگران و ناراحت خود از سستي واشنگتن در تكيه بر سياست‌هاي منطقه‌ايش را راضي نگه دارد، اين در حالي است كه نگراني سعودي‌ها از ادامه مذاكرات واشنگتن و تهران در زمينه برنامه هسته‌اي همچنان ادامه دارد، علاوه بر اينكه بروز جنگ محدود نيابتي فروش تسليحات آمريكا به عربستان سعودي و دولت‌هاي ائتلاف جديد را بيشتر مي‌كند.
با اين وجود موضع دولت آمريكا از انتقادات داخلي در اين كشور در امان نماند، انتقاداتي كه ابراز داشتند واشنگتن اولويت يا فرماندهي در پيگيري بحران يمن را در اختيار ندارد. در اين راستا جان آلترمن يكي از مسئولان ارشد مركز مطالعات بين‌المللي و استراتژيك كه از عناصر نزديك به كاخ سفيد به شمار مي‌رود، ابراز داشت كه تصميم دولت آمريكا براي حمايت لجستيك و اطلاعاتي از عربستان سعودي بدون مشاركت در حملات هوايي نشان مي‌دهد كه اين كشور باب گفتگوها با حوثي ها را باز نگه داشته است تا شايد بتواند با آنها به روشي براي حل اين بحران بر اساس بهترين شرايط برسد.
يكي از مهم‌ترين واكنش‌ها، گزارش مربوط به روزنامه نيويورك تايمز تحت عنوان "معماي اهداف و ائتلاف‌هاي آمريكا در خاورميانه" بود، كه در آن تأكيد شده است: با وجود سختي‌هايي كه دولت آمريكا در تعامل با هرج‌ومرج موجود در بسياري از كشورهاي خاورميانه با آن مواجه است، اين كشور همچنان به مداخله در درگيري جديد در منطقه ادامه مي‌دهد. در اين راستا دولت باراك اوباما از حمله نظامي به رهبري عربستان سعودي به يمن براي شكست دادن حوثي هاي مورد حمايت تهران حمايت مي كند، اين در حالي است كه خطر افزايش درگيري‌هاي منطقه‌اي با ايران وجود دارد.
البته آمريكا در عراق و سوريه در مبارزه با گروه داعش در صف ايران مبارزه مي‌كند و حملات هوايي را در ضمن حمله براي بازپس گيري تكريت كه از سوي ايران حمايت شده، انجام داده است . آمريكا در همين راستا براي فرماندهي اين عمليات با ايران وارد رقابت شده است. در چنين شرايطي دولت اوباما به دنبال امضاي توافقنامه‌اي با ايران براي رفع تحريم‌هاي اقتصادي در برابر ايجاد محدوديت‌هايي در برنامه هسته‌اي اين كشور است. اين موضوع نگراني‌هاي عربستان سعودي و اسرائيل را به دنبال داشت.
تحليل اين روزنامه آمريكايي اشاره مي‌كند كه دولت آمريكا تلاش زيادي دارد تا ساختار در هم تنيده ائتلاف‌هاي متزلزل و عرصه‌هاي متعدد درگيري‌ها را با گذشت 4 سال از انقلاب‌هاي عربي همچنان حفظ نمايد. اين در حالي است كه اميدهاي رسيدن به دموكراسي كه در مدت زمان كوتاهي در تمامي بخش‌هاي منطقه از منظر اخلاقي مشخص بود، از بين رفته و جاي آن را گزينه‌هاي تعصبي و غيرقابل قبول بين دشمنان و متحدان براي پر كردن خلأ حاكميت در منطقه گرفته است. به نوشته اين مقاله درگيري‌هاي موجود بين مجموعه اي از بازيگران داخلي و نيروهاي منطقه‌اي در مسير رقابت براي تأسيس اوضاع جديد در منطقه يا تسلط حداكثري در بخشي از منطقه دنبال مي‌شود.
اين تحليل به نقل از تمارا كوفمن ويتس مسئول سابق وزارت خارجه آمريكا مي‌نويسد كه سياست‌هاي كنوني دولت باراك اوباما مانند معمايي است كه نشان دهنده عدم وجود سياست‌هاي هماهنگ در اين دولت است. اين موضوع همچنين ميزان پيچيدگي درگيري‌هاي قدرت موجود در منطقه را نشان مي‌دهد. ويتس تأكيد مي‌كند كه هرج‌ومرج موجود در منطقه به رقباي منطقه‌اي انگيزه و ميدان بيشتري براي ورود در جنگ قدرت مي‌دهد. همچنين سرعت حوادث موجود در منطقه نيز انتقادات زيادي از دولت باراك اوباما را به دنبال داشته كه اعلام مي‌كنند اين دولت استراتژي طولاني مدتي در قبال تحولات منطقه ندارد.
روزنامه صهيونيستي: جنگ عربستان با يمن همان جنگ صهيونيست‌هاست با شيعيان/ سعودي‌ها با چه توهمي به يمن حمله كردند/
رقباي دولت آمريكا اعتقاد دارند كه اين كشور با انتخاب وكلا و متحدان خود براي اقدام بر اساس منافعشان به هرج‌ومرج موجود در منطقه دامن زده است. شايد تقويت گروه‌هاي تروريستي و تعميق فرصت‌هاي كشيده شدن به درگيري بدون تمايل آمريكايي‌ها را نيز بتوان در اين محور بررسي كرد. اين گروه‌ها مي‌گويند كه دولت آمريكا تا مدت زمان كوتاهي پيش از اين از يمن حمايت مي‌كرد و آن را نمونه‌اي از موفقيت حملات خود در مبارزه با تروريسم مي‌ناميد، اما خيلي زود دولت مورد حمايت آمريكا در صنعا شكست خورد و تلاش‌ها بر ضد عناصر القاعده تا مدت زمان نامعلومي متوقف گشت.
پيتر هارلينگ يكي از عناصر برجسته در مجموعه بحران‌هاي بين‌المللي مي‌گويد كه دولت آمريكا از حمايت از تحولات سياسي براي ايجاد دولت در يمن و سوريه و عراق و اماكن ديگر سخن مي‌گويد، اما رفتارهاي آن در واقع به فروپاشي دولت‌هاي مركزي در اين كشورها كمك مي‌كند. به اين ترتيب است كه در تمامي اين كشورها قدرت نيروهاي محلي مانند داعش افزايش پيدا كرده است تا خلأ قدرت و حاكميت موجود در آنها را پر كند، اين در حالي است كه اين گروه‌ها اعتبار و تأمين مالي كافي براي ايجاد وحدت در ميان ملت يا حاكميت بر آنها را ندارند.
هارلينگ معتقد است كه با اين وجود واشنگتن همچنان در هر حالتي اين دروغ را ترويج مي‌دهد كه گروه‌هاي داخلي موردنظر آن ها همچنان فرصت زيادي براي بازسازي دولت متحد دارند. وي مي‌افزايد «نيروهاي غربي نياز دارند وانمود كنند كه اوضاع بد نيست تا مجبور نشوند شكست خود را بپذيرند و مسئوليت‌هاي مواضع خويش را بر دوش بكشند. اين در حالي است كه حمله نظامي عربستان سعودي بر ضد حوثي ها نگراني‌ها در مورد بروز جنگ نيابتي بين قدرت‌هاي بزرگ در منطقه خاورميانه را افزايش داده است. البته مشخص نيست ايران به صورت مستقيم به اين حمله كه رهبري آن را ائتلافي از دولت‌هاي سني بر عهده دارند، پاسخ خواهد داد يا نه. با اين وجود برخي تحليلگران خاورميانه اعتقاد دارند كه حوثي ها ابزار دست تهران نيستند و به صورت مستقل عمل مي‌كنند.»
از سوي ديگر مقامات آمريكايي روز پنجشنبه 26 مارس اعلام كردند كه اين كشور موضوع تجهيز عربستان سعودي به هواپيماهاي راداري براي هشدار سريع و همچنين انجام عمليات سوخت‌رساني به هواپيماهاي جنگي در هوا براي مشاركت در عمليات طوفان قاطع را بررسي مي‌كند. مسئولان پنتاگون اعلام كردند كه اين موضوع حتماً بر روي ميز خواهد بود و مورد بررسي قرار خواهد گرفت. اين در حالي بود كه كاخ سفيد نيز مدتي پيش از آن اعلام كرده بود باراك اوباما رئيس جمهور آمريكا اجازه ارائه كمك‌هاي لجستيك و اطلاعاتي به عمليات نظامي سعودي‌ها در يمن را داده است. به اين ترتيب واشنگتن تاكنون 12 نظامي خود را مأمور كرده تا ستاد هماهنگي با دولت‌هاي عضو ائتلاف حمله به يمن تشكيل دهند. ژنرال استفان وورين سخنگوي پنتاگون در اين زمينه مي‌گويد كه نقش آمريكايي‌ها در وهله اول باز نگهداشتن خطوط همگرايي بين آمريكا و كشورهاي خليج فارس است.
روزنامه صهيونيستي: جنگ عربستان با يمن همان جنگ صهيونيست‌هاست با شيعيان/ سعودي‌ها با چه توهمي به يمن حمله كردند/
همچنين برخي منابع پنتاگون پس از آن اعلام كردند كه نيروهاي دريايي آمريكا نيز با درخواست عربستان سعودي براي نجات 2 خلبان اين كشور از آب‌هاي خليج عدن بعد از سقوط جنگنده‌هاي اف 15 آنها در منطقه موافقت كرده است.
فرمانده نيروهاي آمريكايي در خاورميانه در اين راستا مي‌گويد كه ارتش آمريكا با وجود درگيري و بي‌ثباتي در يمن با شركاي خليجي و اروپايي خود براي تضمين باز نگهداشتن تنگه استراتژيك باب المندب به روي كشتيراني تجاري همكاري مي‌كند. ژنرال لويد اوستن در نشست مجلس سناي آمريكا در اين رابطه گفت: ما ضمن همكاري با شركاي خود در شوراي همكاري خليج فارس براي تضمين باز نگهداشتن اين تنگه ها (باب المندب و تنگه هرمز) فعاليت مي‌كنيم. وي تصريح كرد: منافع اساسي ما در تضمين كشتيراني آزاد تجاري از طريق اين دو تنگه است.
سخنگوي وزارت خارجه آمريكا نيز تأكيد كرد كه جان كري وزير خارجه اين كشور در ديدار روز 26 مارس با همتاي ايراني خود پيش از بازگشت به ميز مذاكرات هسته‌اي در لوزان سوييس به موضوع يمن پرداخته است. جف راتكي در اين زمينه گفت جان كري موضوع درگيري‌ها در يمن را با محمد جواد ظريف همتاي ايراني خود در نشست دوجانبه‌اي بررسي كرده است، البته اين موضوع محور مذاكرات انجام شده در لوزان نبود و اين مذاكرات در زمينه برنامه هسته‌اي ايران بوده است. راتكي تصريح كرد: كري به صورت خلاصه در اين ديدار با همتاي ايراني خود به اوضاع يمن پرداخته است، اما بگذاريد تأكيد كنم كه اين موضوع محور مذاكرات نبوده و نيست. همچنين يك مقام ارشد در هيئت مذاكره كننده آمريكايي در لوزان در اين رابطه گفت كه موضوع يمن هيچ تأثيري در مذاكرات نداشته است.
منبع: مشرق
دیدگاه ها