به بهانه رحلت استاد اخلاق حضرت آیت الله حاج آقا مرتضی تهرانی (قدس سره)
شیخ مرتضی تهرانی معروف به حاجآقامرتضی (در جوانی مشهور به انصاری) فرزند ارشد میرزا عبدالعلی تهرانی و برادر مجتبی تهرانی و مهدی کلهر است. او در دوران نوجوانی مدتی به همراه خانواده در مشهد ساکن بود و پس از مدتی که خانواده به تهران آمدند برای تحصیل به قم رفت.
پدرش از شاگردان شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود و به جلسات میرزا جوادآقا ملکی تبریزی میرفت و از دوستان صمیمی شیخ مرتضی زاهد بود.وی از اساتید اخلاق تهران و برادر مرحوم آیت الله حاج آقامجتبی تهرانی بود که در ۳۰ تیرماه 1397 درگذشت.
مرحوم آیت الله مرتضی تهرانی از شاگردان مبرز حضرت آیت الله سید روحالله خمینی(ره) بود. همچنین در دروس خارج فقه مرحوم آیت الله العظمی سید حسین طباطبایی بروجردی(رضوان الله تعالی علیه) شرکت میکرد. او در دومین دوره تدریس اسفار توسط مرحوم علامه طباطبایی نیز شرکت داشتهاست. وی در جوانی به همراه شهید آیت الله دکترمحمد مفتح، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی، مرحوم آیت الله محمدرضا مهدوی کنی، آیت الله محمدباقر باقری کنی، آیت الله محمد امامی کاشانی، مرحوم آیت اللهاکبر هاشمی رفسنجانی، محسن دانش آشتیانی، سید حسن میردامادی، بهجتی کرمانی، میرزا علی غفوری، جواد الهی کنی و آمیرزا حسین نوری به تحصیل و مطالعه دروس ریاضیات، فیزیک، شیمی، فیزیولوژی، زبان، زمینشناسی و اقتصاد پرداختند تا زبان جامعهٔ امروز، آموزش و پرورش امروز و دانشگاه امروز را هم بدانند زیرا احساس کرده بودند روحانی هر قدر در علوم حوزوی قوی باشد، باید زبان جامعهٔ روز و زبان دانشجویان را هم بداند.
سابقه علمی و سیاسی
وی قبل از انقلاب ۵۷ از فعالین و یاران نزدیک روحالله خمینی محسوب میشد و حتی بعد از تبعید خمینی به نجف، به آنجا رفت؛ و از معدود کسانی بود که در درسهای ولایت فقیه خمینی در نجف شرکت کرد. اما از همان سالهای نخستین انقلاب به کلی از سیاست کناره گرفت و از پذیرش سمت در نظام ایران اجتناب کرد. هر چند که همواره از ورود به مسائل جزئی و عملی سیاسی به شدت پرهیز کردهاست با این حال در بین روحانیون به عنوان یک انسان سیاسی شناخته میشود که شرکت کردن محمد محمدی ریشهری، علی فلاحیان، محمدحسن رحیمیان (رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی) و سید علیاصغر حجازی (از مسئولان دفتر مقام معظم رهبری) در جلسات ایشان نشان دهنده این موضوع است. نظر وی این است که در مسائل سیاسی همیشه باید اخلاق را رعایت نمود.
وی از همان بدو انقلاب همواره پیشنهادهای ورود و اشتغالش به امور سیاسی اجرایی قضایی را رد نموده و نپذیرفتهاست.
او در اوایل انقلاب با معرفی خمینی جلسهای برای مسئولین درجه دو مملکت اعم از وزرا و معاونین تشکیل داد و به توضیح و شرح عهدنامه مالک اشتر برایشان پرداخت. در این جلسه بیش از شصت نفر از مسئولین وقت جمهوری اسلامی شرکت میکردند. گفته میشود به خاطر اظهار نظر سید مهدی هاشمی به لزوم ترور مرتضی تهرانی این جلسه تعطیل شد.
وی هماکنون امام جماعت مسجد میرزا موسی (واقع در بازار تهران) میباشد. وی علاوه بر تدریس دروس خارج فقه و اصول به تعداد شاگردان بسیار محدودش، در آن مسجد پس از نماز ظهر و عصر به سخنرانی اخلاقی برای بازاریان میپردازد. همچنین جلسات عمومی هفتگی نیز شبهای جمعه در زیرزمین منزل مسکونی اش که به صورت حسینیه دایمی درآمدهاست برگزار میکند که ماهیت این جلسات تفسیر قرآن با رویکرد تربیتی، اعتقادی و اخلاقی است.
نظری کم سابقه
مرتضی تهرانی علیرغم آنکه بارها گفته بود به توصیه پدرش هرگز در سیاست دخالت نمیکند در مصاحبهای که سایتهای اصولگرا و اصلاح طلب آن را منتشر کردند، به تمجید بیسابقه از حضرت آیت الله خامنهای (حفظه الله)پرداخته و او را در روزگار کنونی بیهمتا دانسته بود. از نگاه وی هیچکس مقام و منزلت رهبر ایران را اعم از عالمان و غیر عالمان درک نکردهاست.
آثار
تمام آثاری که از وی وجود دارد متن پیاده شده سخنرانیهایش است که به صورت کتاب یا جزوه چاپ شدهاست مانند:
کتاب «معرفت در زیارت علی بن موسی الرضا علیه السلام» که تلخیصی بیانات وی و برگرفته از بیست جلسهٔ سخنرانی مشهد در نوروز سالهای ۸۳، ۸۴، ۸۸، ۸۹ میباشد.
کتاب «توسل در دنیا بذر شفاعت در آخرت» که تلخیصی از بیانات وی در محرم سال ۷۲ میباشد.
کتاب «مباحث توحیدی ۱»
کتاب «خدا شناختنی است ۱ و ۲»