رحلت عالم متفکر حضرت آیت الله حائری شیرازی
محمدصادق (محی‌الدین) حائری شیرازی (زادهٔ ۱۲ بهمن ۱۳۱۵ در شیراز، درگذشته ۲۹ آذر ۱۳۹۶ در قم) روحانی شیعه ایرانی، عضو سابق مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه سابق شیراز بود.
دوره سطح را ابتدا در مدرسهٔ منصوری و مدرسهٔ سید علاءالدین حسین و سپس مدرسه آقاباباخان طی نمود. در این دوره از محضر درس فقیهانی چون بهاءالدین محلاتی و محمدعلی موحد بهره وافر برد و دورهٔ سطح را با روزی ده ساعت درس، در طی سه سال به پایان رساند. وی پس از فراغت از دروس سطح، برای ادامه تحصیلات حوزوی به قم هجرت کرد. در قم مکاسب و کفایه را نزد محمدی فراگرفت و سپس شش ماه در درس قضای سیدحسین طباطبایی بروجردی شرکت جست و پس از فوت وی در نزد استادانی مانند حضرت آیت الله امام خمینی(ره)، داماد، اراکی حاضر شد
حائری شیرازی از سال ۱۳۴۲ به بعد در مسجد شمشیر گرهای شیراز جلساتی برای جوانان دوره‌های متوسطه و دانشجو تشکیل دادند. تعدادی از پرورش یافتگان آن جلسات اکنون از بزرگان فرهنگی اجتماعی و سیاسی استان فارس می‌باشند و در جریانات انقلاب در شیراز نقش مؤثری داشتند. از سال ۱۳۵۰ به‌طور متناوب بین قم و شیراز رفت‌وآمد داشتند و در مدرسه حقانی به تدریس می‌پرداختند.
ورود وی به عرصه مبارزات سیاسی به سال‌های پس از تبعید مرحوم حضرت امام (ره) به ترکیه بازمی‌گردد. او به خاطر فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی بخصوص در ارتباط با مسجد شمشیرگرها چندین بار بازداشت، زندانی و تبعید شده‌است.
ایشان در رابطه با ایام بازداشتشان خاطرهٔ جالبی را نقل می‌کند: «در سنهٔ ۱۳۵۲ یا ۱۳۵۴ روزی در زندان چشم‌هایم را بسته بودند و دوره بازجویی طولانی داشتم که در آن روزهای خاص شبی حالم خیلی سخت بود. مجلسی را دیدم که حضرت آیت الله خمینی (ره) در آنجا درس می‌دادند و صحبت می‌کردند و روحانیون هم زیاد بودند. سیدی وارد شد، امام جلوی او راست‌قامت روی منبر ایستاد و سه بار گفت الامان، الامان، الامان یا صاحب الزمان! من متوجه شدم وجود مقدس امام زمان بوده. از فردای آن شب روش بازجویی عوض شد. یکی از صلحا گفت که امام برایت امان گرفته‌است. این خیلی مقام است که امام واسطهٔ فیض می‌شود. این، معنی نیابت است. معنی این است که بین امام و امت حائل است و امت از این طریق به امامش می‌رسد» امام در نامه‌ای نیز که از پاریس برای سیدمصطفی پسندیده ارسال داشته‌اند، چنین می‌نویسند: «... رسیدگی بعضی زندانیان و احوالپرسی از خودشان یا اقوامشان لازم است مثل آقای دستغیب و آقای حائری شیرازی و از این قبیل اشخاص …»
حائری در بهار ۱۳۵۱ مدتی به شهر فومن تبعید شد و در منزل خواهرمحمدتقی بهجت اتاق کوچکی گرفت و این دوران را با همسر و فرزندان و صاحب‌خانه‌اش گذراند. ایشان دربارهٔ این دوران می‌گوید: «در مدتی که در فومن در تبعید بودم، زبان گیلکی را یادگرفتم و توانستم یکی از جوانان آن شهر را با افکار خودم آشنا کنم. این جوان بااستعداد و خوش‌فکر که نامش آقای کامران زاده‌است [الآن] به‌عنوان قهرمان ایجاد اشتغال در استان گیلان مطرح است» در جای دیگری نیز در مورد دوران زندان و بازداشت این‌طور می‌گوید:«خدا ما را از یک‌سو حساب‌شده تحت‌فشار قرار می‌داد و از سویی دست ما را می‌گرفت تا از درون پوچ نشویم. یک‌بار که مرا به شکنجه‌گاه بردند دست‌هایم را از پشت بستند و … کیسه‌ای از شن را هم به آن آویختند و مرا روی یک‌پا نگه داشتند و شکمم را نیشگون گرفتند. من در این حال گفتم: خدایا تو می‌بینی! وقتی مأمور شکنجه آقای رضوانی که با عده‌ای من را تماشا می‌کرد این جمله را شنید، پرسید چه گفتی؟ من آن جمله را تکرار کردم. او همراهانش را از شکنجه‌گاه بیرون کرد و شلاقی را که در دست داشت به گوشه‌ای پرت کرد و خود را روی مبلی که در آنجا بود انداخت و با سرافکندگی گفت: تف بر این نانی که ما می‌خوریم! سپس دستبند را باز کرد و از من عذر خواست. از آن به بعد از مریدان من شد و از آن پس هرگاه دستگیر یا زندانی می‌شدم به من توجه داشت.ایشان در جای دیگری نیز در مورد دوران زندان و بازداشت این‌طور می‌فرمایند: «شخصی به نام دکتر فخرایی بود که در سیلی زدن مهارت داشت. او چنان سیلی به گوشم زد که تاکنون ناراحتی دارم و گوشم سنگین است»
وی در کتاب (پول رایج جهانی و احیای پول اسلام)، به ذکر ۱۰ مورد از تناقضات و مشکلات اساسی پول فعلی که مبتنی بر «اعتبار» است اشاره کرده و در کتاب دیگر (در اسلام پول نباید کار بکند) جایگزینی را برای پول رایج پیشنهاد می‌کند. به عبارت دیگر این دو کتاب مکمل یکدیگر هستند. در بخش‌هایی از این دو کتاب آمده‌است «پول در جامعه مانند جریان خون در بدن است. همانگونه که خون بدون اینکه مصرف شود تمام اعضا و بافت‌ها را به عدالت تغذیه می‌کند و به حرکت و زایش می‌کشاند، پول نیز در جامعه بدون اینکه مصرف شود باید به عدالت از کانال طرح‌ها و برنامه‌ها به اعضای جامعه برسد و آنها را به تولید و خدمات رسانی بکشاند. وی در این کتاب تأکید کرده‌است، پول رایج جهانی ملازم با رباست و قانون بانکداری بدون ربا استثناء از قانون حاکم بر بانکداری نیست. با تصویب قانون بانکداری بدون ربا قبول کردیم که از ندار بگیریم و به دارا بدهیم تا فاصله آنها روز به روز بیشتر شود! … ربا جزء لاینفک پول اعتباری است و بانکداری بدون ربا چیزی جز پذیرش بی‌ثباتی پول اعتباری و پذیرش بهره و تسلیم در برابر آن نیست. … باید پول اسلام را احیا کنیم؛ پول ثابت، اولین چیزی است که باید به عنوان بستر ممنوعیت ربا و رواج قرض الحسنه جا انداخته شود.»
او پس از پیروزی انقلاب مدتی به تدریس در دانشکده الهیات پرداخت و در اولین دورهٔ مجلس شورای اسلامی از سوی مردم شیراز به مجلس راه یافت. در نیمه‌های این دوره با کشته‌شدن آیت الله دستغیب از سوی مرحوم حضرت امام (ره) طی حکمی نخست به امامت جمعه و سپس به نمایندگی ایشان در استان فارس انتخاب شد. وی در دوره اول و دوم خبرگان رهبری به نمایندگی از مردم فارس به مجلس خبرگان راه یافت و پس از درگذشت حضرت امام (ره) به عنوان اولین مخالف شورایی شدن رهبری سخنانی را در این مجلس ایراد کرد که در نهایت به انتخاب حضرت آقا منجر گردید.
از وی بیش از بیست کتاب منتشر شده‌است که برخی از آنها عبارتند از: مثلها و پندها (در ۸ جلد)- پول رایج جهانی و احیای پول اسلام- در اسلام پول کار نمی‌کند- ولایت فقیه- نماز- رمز دوام پیوند- در سایه سار وحی- انسان الهی- سیری در آفاق نور- انسان‌شناسی- تفسیر سوره حمد- علم و دین- تفکر- اخلاق در اسلام- اخلاق اسلامی- درس سحر (شرح ابیات حافظ)- راه رشد- تبلیغ در جبهه- نکته ها- الولایه- جاری حکمت
وی در مورد طرح فلاحت در فراغت که خود ارائه کرده بود می‌گوید: «در طرح فلاحت در فراغت فضای سبز بجای آنکه با پول دولت انجام شود با پول مردم انجام گیرد و بجای آنکه نگهداری متزلزل و غیر موفق دولتی با هزینه گزاف به مردم تحمیل شود به نگهداری مطمئن با پول خود مردم به آن دست یافته‌ایم قطعات سند مجزا و قابل انتقال به غیر دارند اما چند هزار قطعه بصورت تعاونی با هیئت مدیره و مدیر عامل واحد اداره می‌شوند هیئت مدیره منتخب، سرانه‌ای مشخص می‌کند برای نگهداری و افزایش ارزش و ارزش افزوده هزینه می‌شود بهمین جهت تا کنون بیابانهای بسیاری به فضای سبز تبدیل شده‌است.» البته باید توجه داشت زمینهایی که توسط ایشان به فضای سبز تبدیل شد بیابان نبودند و مرتع بود که تبدیل ان به فضای سبز در بحران آب استان فارس باعث عدم کشت بسیاری از زمینهای کشاورزی شد. این کار وابستگی به گندم را به خارج افزایش داد
آیت الله حائری شیرازی سرانجام پس از تحمل یک دوره بیماری ظهر چهارشنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۶ (۱ ربیع الثانی ۱۴۳۹ قمری) در سن ۸۱ سالگی درگذشت و در ۳۰ آذر ۱۳۹۶ در قم تشییع و پس از اقامه نماز توسط حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی در حرم حضرت فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.
پیام تسلیت مقام معظم رهبری
بسم الله الرّحمن الرّحیم با تاسف و تأثر خبر درگذشت عالِم متفکر حضرت حجةالاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ محیی‌الدین حائری شیرازی رحمةالله علیه را دریافت کردم. ایشان از جمله‌ی عالمان دینی برجسته و موفقی بودند که عمر با برکت را یکسره در خدمت تربیت نفوس و تعالی بخشیدن به روح و دل و فکر و عمل مخاطبان خود قرار دادند. چه پیش از انقلاب در شیراز و قم و چه پس از پیروزی انقلاب در جایگاه امامت جمعه و پایگاههای برجسته‌ی دیگر، ذهن و اندیشه‌ی فعال و کارآمد این روحانی با اخلاص و اهل معرفت و سلوک، همواره نقشی اثرگذار در ترویج معارف اسلامی و قرآنی و انقلابی داشته و به پرورش نفوس پرداخته است. اینجانب فقدان تاثرانگیز این عالم ربانی را به بازماندگان مکرّم و شاگردان و ارادتمندان ایشان و به حوزه‌ی علمیه و عموم مردم عزیز و روحانیون محترم استان فارس تسلیت عرض میکنم و علو درجات ایشان را از خداوند متعال مسألت مینمایم. سید علی خامنه‌ای ۳۰ آذرماه ۱۳۹۶
